Tag Board
200

Эрүүл мэнд

Элэгний хавдар

Элэгний хавдар

Элэгний нэлээд түгээмэл тохиолддог хавдрууд нь их төлөв хөхний, бронхын, эсвэл ходоод гэдэсний замын хавдруудын үсэрхийлэл хэлбэртэй хоёрдогч хавдар байдаг. Элэгний анхдагч хавдар тийм ч түгээмэл биш бөгөөд хоргүй, эсвэл хортой хэлбэрээр тохиолддог.

Шинж тэмдэг

Халуурах, бие өвдөх, хоолонд дургүй болох, биеийн жин , хэвлийн баруун дээд хэсгээр өвдөх (элэгний хальс тэлэгдсэний улмаас) зэрэг шинжүүд ажиглагддаг. Харин шарлалт хожуу (цөсний замын өмөнгөөс бусад тохиолдолд) гардаг. Хоргүй хавдар нь ихэвчлэн шинж тэмдэггүй байдаг. Элэгний хавдар нь заримдаа хэвлийн гялтангийн хөндий рүү нээгдэж, цус алдалт өгч болно.

Зарим шинж

Их төлөв гепатомегали (үсэрхийлэл, цирроз, элэгний эсээс гаралтай өмнө зэргээс хамаарч гадаргуу нь гөлгөр, барзгар, хатуу янз бүр байдаг) тохиолдоно. Элэгний архаг өвчний (Бүлэг 3) шинжүүд болон ээнэгшилгүйг нотлох шинжүүд (шарлалт, асцит) гардаг. Өвчтөн хэвлий орчим эвгүй зүйл мэдэрч, тэр нь тэмтрэгдэж болно. Элгэн тушаа артерийн судасны чимээ сонсогдох тал бий (элэгний эсээс гаралтай өмөн).

Шинжилгээ

Цусны шинжилгээ: цусны дэлгэрэнгүй шинжилгээ, бүлэгнэлт, элэгний үйл ажиллагааны сорилууд, гепатитын серологийн шинжилгээ, α-фетопротеин (элэгний эсийн өмөнгийн үед 80%-д нь ) өөрчлөлтүүд гардаг.

Дүрслэл оношлогоо: хэт авиан болон компьютерт томографийн шинжилгээгээр элэгний гэмтлийг тогтоож, оношлогооны биопси авах. Соронзон резонанст дүрслэлийн шинжилгээгээр элэгний хортой, хоргүй хавдрыг ялгана. ЭРХП-ийн шинжилгээ хийж, хэрэв холангиокарцинома сэжиглэсэн бол биопси авна. Хэт авиан болон компьюторт томографийн шинжилгээний удирдамжийн дагуу биопси авч, эд эсийн түвшинд оношийг тавьж болно; бас элгийг тайрах боломжийг тогтооно. Үсэрхийлэлийг тодруулахын тулд сэжиглэж буй хавдрын анхдагч байрлалыг тогтооход чиглэгдсэн бусад шинжилгээнүүд (цээжний рентген шинжилгээ, маммографи, дурангийн шинжилгээ, КТ, ясны чөмөгний биопси)-ийг хийнэ.

Элгэн дэх үсэрхийлэл бол өвчин даамжирсны шинж мөн. Хавдрын анхдагч байрлалаас шалтгаалан эмчилгээ болон тавилан нь янз бүр байдаг. Зарим хавдрын (Жнь, лимфома, үр хөврөлийн эсийн хавдар) үед химизасал үр дүнтэй байж болно. Жижигхэн, ганц нэгхэн үсэрхийллийн үед элэгний эдийг тайрч авч болох юм. Гэвч ихэнх тохиолдолд зөвхөн хөнгөвчлөх эмчилгээ явуулдаг.

Тавилан: < 6 сар.

Элэгний эсийн өмөн (ЭЭӨ)

Гепатоцит эсийн гаралтай хорт хавдар нь элэгний нийт анхдагч өмөн хавдрын 90% орчмыг эзэлдэг. Барууны орнуудад ховор (нийт хавдрын 2-3%-ийг эзэлдэг), харин Хятад болон Сахарын доорхи Африкийн орнуудад нэлээд түгээмэл (нийт өмөн хавдрын 40% хүртэл) тохиолддог.

Шалтгаан

Вируст гепатит (С болон В вируст гепатит ужиграх, ялангуяа > 2.3 х 104вирион|мл байх); цирроз (архины шалтгаант, гемахроматоз, АБЦ); афлиатоксин; паразит (Clonorchis sinensis) эмүүд (анаболик болон жирэмслэлтээс сэргийлэх үйлчлэлтэй стероидууд).

Менежмент

3 см-ээс томгүй голчтой хавдрын үед мэс заслын аргаар элгийг тайрахад 3 жилээс доошгүй амьдрах магадлалын түвшин 59% (элэг тайраагүй үед 3 жилээс дээш амьдрах магадлалын түвшин 13%) байна. Химизасал, хавдрын судсыг бөглөх засал (эмболизаци) болон элэг шилжүүлэн суулгах аргууд төдийлөн найдвартай биш.

Тавилан

Их төлөв < 6 сар. 5 жилийн доторхи нас баралт 95%. Хүүхэд, залууст тохиолддог ЭЭӨ-гийн фиброламеллар хэлбэрийн үед өвчний тавилан харьцангуй сайн (5 жил амьдрах магадлал 60%) байдаг. Урьдчилан сэргийлэлт энэ өвчний тухайд гол асуудал юм.

+В вируст гепатитын эсрэг вакцин хийх (Хайрцгаас үзнэ үү).

+Зүүг ахин дахин хэрэглэхгүй байх.

+Хүнсэн дэх афлиатоксиныг багасгах (хүнсний чийглэгийг багасгаж, хөгцрөхөөс сэргийлэх, наранд хатаах, ялангуяа хадгалж буй эрдэнэ шиш мөөгөнцрөөр бохирдохтой тэмцэх г.м.) арга хэмжээ авах; ялангуяа В вируст гепатитаар өвчилсөн хүмүүст (эрсдэл маш өндөр байдаг) энэ арга чухал ач холбогдолтой юм.

Холангиокарцинома (=Цөсний замын салаа салбарын хорт хавдар, элэгний анхдагч гэмтэл ~10%). Шалтгаан: Дорнодын халпинь загас (Clonorchis, Бүлэг 14); АСХ; цөсний төрөлхийн киста; цөсний дотор гоожуурга тавих мэс засал; N-нитроз бүхий хорууд.

Шинж тэмдэг

Халуурах, хэвлийгээр өвдөх (±асцит), бие өвдөх, билирубин ихсэх, шүлтлэг фосфатаза мэдэгдэхүйц нэмэгдэх шинж илрэнэ.

Эмгэг процесс: Их төлөв хавдар удаан өсөлттэй байдаг. Элэгний гаднах цөсний цоргонд гол төлөв процесс явагддаг.

Менежмент

Нийт тохиолдлын 70%-д мэс засал хийх боломж байдаггүй. Мэс засал хийсний дараа өвчний дахилтын давтамж 76%. Мэс засал: Жнь, элэгний томоохон хэсгийг тайрах + элэгний гаднах цөсний цоргыг авах + элэгний сүүл маягийн дэлбэнг тайрах зэрэг маш өргөн хүрээтэй мэс засал хийнэ. Хагалгааны дараахь үеийн тулгамдах асуудал: элэгний дутмагшил (15%), цөс гадагш гарах (17%), ходоод гэдэсний цус алдалт (6%), шархны халдвар (6.5%). Өвчтөний амьдралын чанарыг дээшлүүлэх үүднээс элэгний гаднах бөглөрсөн цөсний замд арьсаар нэвт, эсвэл ЭРХП-ийн аргаар хөнгөвчлөх зорилготой тэлэгч тавьж болох юм. Тавилан: ~ 5 сар.

Хоргүй хавдар

Гемангиома бол элэгний нэлээд түгээмэл тохиолддог хоргүй хавдар юм. Тийм хавдар нь элэгний хэт авиан болон КТ-ийн шинжилгээний явцад санамсаргүй тогтоогддог ба эмчилгээ шаардахгүй. Биопси хийхээс зайлсхийх ёстойг анхаарах. Бас аденома нэлээд олонтаа тохиолддог.

Шалтгаан: анаболик стероид, жирэмслэлтээс сэргийлэх бэлдмэл, жирэмслэлт г.м.

Хэрэв шинж тэмдэг гарвал л эмчилнэ.

Элэгний хавдар, элэгний өмөнэлэгний хавдар, өмөн, үсэрхийлэл