Tag Board
200

Эрүүл мэнд

Зүрх чагнах

Зүрх чагнах

Õýðâýý òà ò¿¿õ ñîíñîæ, ñóäàñ òýìòýðñýýð õóãàöàà àëäñàí áîë ÷àãíàëòààð îíîøîî òîãòîîíî ãýäýãò èòãýæ áîëíî. Ç¿ðõ ÷àãíàõäàà ýðýìáý äàðààëàëòàé,íÿãò íÿìáàé õàíä.

Ç¿ðõíèé îðîéí õýñãýýñ ýõýëæ ÷àãíà. Ç¿ðõíèé I áà II àâèàã ÿëãàí ñîíñîæ õýâèéí ýñýõèéã íÿãòàë. Íýìýëò àâèà þì óó øóóãèàí ñîíñîãäîæ áóé ýñýõ?

Ãîë ñóäàñíû áîëîí óóøãèíû õàâõëàãûí á¿ñ áîëîõ ºâ÷¿¿íèé á¿äýðõèéíèé áàðóóí, ç¿¿í õýñýãò ÷àãíàæ ã¿ðýý ð¿¿ (õî¸ð õàâòàñò íàðèéñàë) äàìæèæ áàéãàà ýñýõèéã íÿãòàë.

ªâ÷òºíèéã ç¿¿í õàæóóãèéí áàéðëàëä îðóóëæ ç¿ðõíèé îðîéí ò¿ëõýëòèéã äàõèí àæèãëà. Õî¸ð õàâòàñò õàâõëàãûí íàðèéñëûí ¿åä ç¿ðõíèé îðîéí ò¿ëõýëò õÿçãààðëàãääàã áà ñóëðàëòûí øóóãèàí ñîíñîãääîã. Õàðèí ãîë ñóäàñíû äóòìàãøëûí ¿åä ºâ÷¿¿íèé ç¿¿í äîîä õýñýãò ñóëðàëòûí øóóãèàí ñîíñîãäîõ áà àìüñãàë ãàðãàëòûí òºãñãºëä ç¿ðõíèé àâèà ºðãºëòòýé ñîíñîãäîíî.

Зүрх чагнахÇ¿ðõíèé õàâõëàãûí àâèà, øóóãèàí ñîíñîõ áàéðøèë.

 

Ç¿ðõíèé àâèà

Ç¿ðõíèé æèãä õýìíýëòòýé ¿éë àæèëëàãààíû ÿâöàä ç¿ðõíèé àâèàíààñ ººð

äóó ¿¿ñýõ ó÷èðã¿é. Ãýâ÷ ç¿ðõýíä øóóãèàí õýìýýí íýðëýãäýõ äóó ñîíñîãäîõ íü

ýëáýã.

ÿðýýíèé àðòåðèéã äàðàí áàðüæ ç¿ðõèéã ÷àãíàõàä I àâèà (S1) íü òóõàéí ñóäàñíû ëóãøèëòòàé ¸ñ ìýò ÿâ öàâ òîõèðäîã.

Ç¿ðõíèé àâèà: Ç¿ðõíèé I, II àâèà íü (S1, S2) òîä ñîíñîãääîã. Õàðèí áóñàä àâèà áîëîí íàìóóí øóóãèàíû òàëààð ÿâ öàâ, èòãýëòýé øèíæèõýä áýðõ. Ýíý òàëààð òóðøëàãàòàé ýìíýëç¿é÷èä ÷ ñàíàë íýãäýæ ÷àäàõã¿é òîõèîëäîë ãàðàõ íü öººíã¿é.

Ç¿ðõíèé I àâèà (S1) áîë õî¸ð õàâòàñò õàâõëàãûí õààãäàëò (Ì1), ìºí ãóðâàí õàâòàñò õàâõëàãà (T1) õààãäàëòòàé óÿëäñàí ¿åëçëýëýýñ ¿¿ñíý. Àìüñãàë àâàëòûí ¿åä ýíý àâèà ñàëààëæ ñîíñîãäîõ íü õýâèéí ¿çýãäýë þì. Õî¸ð õàâòàñò õàâõëàãûí íàðèéñàëòûí ¿åä ñóëðàëòûí òºãñãºë ð¿¿ãýý õîâäîë ä¿¿ðýëò áàãàñàëã¿é áàéñààð õàâõëàãà øóóä îãöîì õààãäñàíààñ S1 ýðñ õ¿÷òýé áîëíî. ̺í Ð-R çàé áîãèíîñîõ þì óó ç¿ðõíèé õýì ò¿ðãýññýí ¿åä õîâäëûí ¿åä õîâäëûí ä¿¿ðýõ õóãàöàà áîãèíîñîõ òóë S1 õ¿÷òýé áîëäîã. Õàðèí Ð-R çàé óðòàññàíààñ þì óó õî¸ð õàâòàñò õàâõëàãûí

äóòìàãøëûí ¿åä õîâäëûí ä¿¿ðýõ õóãàöàà óðòñàõ òóë S1 ñóëàð÷ ñîíñîãääîã. ̺í òîñãóóð-õîâäëûí õîðèã, òîñãóóðûí æèðâýëçýë, çàíãèëààíû áîëîí õîâäëûí õýì ò¿ðãýñýëòèéí ¿åä S1 òîäðîë ¿ëýìæ õýëáýëçýëòýé áàéíà.

Ç¿ðõíèé II àâèà (S2) íü ãîë ñóäàñ (A2) áîëîí óóøãèíû àðòåðèéí õàâõëàãà (P2) õààãäàëòòàé óÿëäñàí ¿åëçýëýýñ ¿¿ñíý. Ãîë ñóäàñíû õàâõëàãûí íàðèéñëûí ¿åèéí îíöëîã øèíæ áîë À2 ñóëàð÷ àãøèëòûí òîä øóóãèàíä á¿ðõýãäýí ¿ë ñîíñîãäîõ ÿâäàë áàéäàã. Õýäèéãýýð ç¿ðõíèé õýì ò¿ðãýñýëò óóøãèíû àðòåðèéí äàðàëò èõäýëò áîëîí ñóäàñíû áàéðøèë ñîëèãäîõ ¿åä À2 õ¿÷òýé áîëäîã ÷ ýìíýëç¿éí õîëáîãäîë áàãàòàé.

Ð2 óóøãèíû àðòåðèéí äàðàëò èõäýõýä õ¿÷òýé áîëæ, õàðèí óóøãèíû àðòåðèéí õàâõëàãûí íàðèéñëûí ¿åä ñóëðàíà. Àìüñãàë àâàõ ¿åä ñàëààëàõ íü õýâèéí ¿çýãäýë áºãººä ýíý íü àìüñãàëûí õýìíýëýýñ óóøãèíû ãîë á¿ðäýë áîëîõ áàðóóí ç¿ðõýíä ýðãýí èðýõ âåíèéí öóñíû õýìæýý õýëáýëçýæ áàéäàãòàé õîëáîîòîé. ªðãºí ñàëààëàõ íü Ãèññèéí áàãöíû áàðóóí ñàëààíû õîðèã, ãóðâàí õàâòàñò õàâõëàãûí áîëîí óóøãèíû àðòåðèéí íàðèéñàë, ã¿íçãèé àìüñãàë àâàõ, õîâäîë õîîðîíäûí öîîðõîéí ¿åä òîõèîëäîíî. ªðãºí òîãòâîðòîé ñàëààëàõ íü òîñãóóð õîîðîíäûí

öîîðõîé ¿åä îíöëîã èëýðäýã. Õàðèí øèëæèìòãèé ñàëààëàõ (àìüñãàë ãàðãàëòûí ¿åä ñàëààëàõ íü èõýñíý) íü Ãèññèéí áàãöíû ç¿¿í ñàëààíû õîðèã, ãîë ñóäàñíû õàâõëàãûí íàðèéñàë, àðòåðèéí áèò¿¿ðýýã¿é öîðãî, áàðóóí õîâäëûí àãøèëò ñààðàõ ¿åä òîõèîëääîã.

Äàí S2 ñóëðàõ íü Ôàëëîãèéí äºðâºëñºí ãàæèã, ãîë ñóäàñíû áîëîí óóøãèíû àðòåðèéí íàðèéñàë, óóøãèíû àðòåðèéí áèò¿¿ðýë, Eisenmenger-èéí õàìøèíæ (Á¿ëýã 5), õîâäîë õîîðîíäûí òîì öîîðõîé, óóøãèíû àðòåðèéí äàðàëò èõäýëòèéí ¿åä èëýðíý.

Àíõààð: ñàëààëàëò íü óóøãèíû àðòåðèéí á¿ñýä òîä ñîíñîãäîíî.

Ç¿ðõíèé III àâèà (S3) íü S2 àâèàíû äàðàà ¿¿ñäýã. Õýðâýý åðäèéí ÷àãíóóðààð ñîíñîãäîæ áàéâàë ñóëðàëòûí äàðààõü àâèà ("ìîðèí òºâºð㺺íèé ÷èìýý”) ãýíý. Ýíý àâèà 30 íàñíààñ äýýø íàñàíä òîõèîëäâîë ýìãýã ãýæ ¿çíý. Ç¿¿í õîâäîë ñóëàðñàí ¿åä òîñãóóðààð èðýõ öóñààð ò¿ðãýí ä¿¿ðýõ ÿâöàä ò¿¿íèé õàíàíä ¿¿ñýõ ¿åëçýëýýñ ¿¿ñäýã. Òýëñýí ç¿¿í õîâäëûí ¿éë àæèëëàãàà ñóëàðñíààñ (ç¿ðõíèé øèãäýýñèéí äàðààõü áàéäàë, òýëýëòýò êàðäèîìèîïàòè) þì óó ç¿¿í õîâäîë ò¿ðãýí

ä¿¿ðñýíýýñ (õî¸ð õàâòàñò õàâõëàãûí äóòìàãøèë, õîâäîë-õîîðîíäûí öîîðõîé) S3 õ¿÷òýé áîëíî. Õàðèí ¿íõýëöýãíèé íààëäàñò ¿ðýâñýë áîëîí áºãëºðºëòºò êàðäèîìèîïàòèéí ýõýí ¿åä ìºí S3 õ¿÷òýé áîëäîã ("¿íõýëöýãíèé öîõèëò”).

Ç¿ðõíèé IV àâèà (S4) íü S1 àâèàíû ºìíº ¿¿ñýõ òóë àãøèëòûí ºìíºõè àâèà ãýíý. Õºø¿¿í õîâäëûã ñºðñºí òîñãóóðûí áóë÷èíãèéí àãøèëòààñ óëáààòàé ¿åëçýëýýñ (S1 á¿ðä¿¿ëæ áàéñàí òîñãóóðûí ÷èìýý òóñäàà àâèà áîëæ áàéíà) ¿¿ñíý. Ýíý íü çîíõèëæ ãîë ñóäàñíû õàâõëàãûí íàðèéñàë áîëîí àðòåðèéí äàðàëò èõäýëòýýñ óëáààòàé ç¿¿í õîâäëûí ãèïåðòðîôèéí ¿åä òîõèîëäîíî.

79

Ãóðâàëñàí áà "ìîðèí òºâºð㺺íèé ÷èìýý” – ç¿ðõíèé ñèíóñèéí õýì ò¿ðãýñýëòèéí ¿åä S3 áîëîí S4 íü "ìîðèí òºâºð㺺íèé ÷èìýý” ìýò ñîíñîãääîã. Ãýõäýý "ìîðèí òºâºð㺺íèé ÷èìýý” õýìýýõ óóë àâèàã S3-ò "Ken-tucky”, õàðèí S4- ò "Tenne-ssee” ãýñýí àÿëãóóòàé ãýæ òýìäýãëýæýý. Óóøãèíû àðòåðèéí áºãëºðºëèéí ¿åä ýíý õî¸ð àâèà íýãäýæ õîðøèíî.

Õàÿëò-Àãøèëòûí ñîðîõ àâèà – àãøèëòûí ýõýí ¿åä ñîíñîãäîõ ãîë ñóäàñíû ñàðàí õàâõëàãûí àíèð áîëîí àðòåðèéí äàðàëò èõäýëòýýñ óëáààòàé ¿¿ñíý. Èéì àâèà áàðóóí ç¿ðõ ãýìòýõýä àæèãëàãäàíà.

Àãøèëò ãààðàõ ¿åèéí ñîðîõ àâèà – õî¸ð õàâòàñò õàâõëàãà óðâàõ ¿åä òîõèîëäîíî (Á¿ëýã 5).

Îíãîéõ øîãøðîî – ñóëðàëò ãààðàõ ¿åýñ óðüòàæ ãàðàõ àíèð áºãººä õî¸ð õàâòàñò õàâõëàãûí íàðèéñëûí ¿åä èëýðíý. Ýíý íü òóõàéí õàâõëàãà øîõîéæîîã¿é óÿí áîëîõûã èëòãýíý.

Õèéìýë õàâõëàãûí àâèà – áèîëîãèéí áóñ ãàðàëòàé õàâõëàãûí íýýãäýõ áîëîí õààãäàõ ¿åä èëðýõ áà öîðãèñîí àâèà (Star-Edwards-èéí àâèà); äàí ñîðîõ

Зүрх чагнах

àâèà (Vjork Shiley-èéí àâèà); ñóíæðóó àâèà (St Jude-èéí àâèà) çýðýã ñîíñîãääîã.

Ç¿ðõíèé øóóãèàí

×àãíàõûíõàà ºìíº áóñàä øèíæ òýìäýã áîëîí ýìíýëç¿éí èëðýëýý ÿìàãò öýãíýí ¿çýõèéí ñàöóó áè þó ñîíñîõ ¸ñòîé áèëýý? Ãýòýë ñîíñòîë õ¿ñýí õ¿ëýýæ áàéñàí øèíæ ìààíü èëðýýã¿é áîë õýðõýí íÿãòëàõ áèëýý ãýäãýý ýðãýö¿¿ë. ×àãíóóðàà íÿãòàëæ øàëãà. ×àãíóóð íàì àâèàã (òîäðóóëáàë: õî¸ð õàâòàñò õàâõëàãûí íàðèéñàë) ñàéí ñîíñîæ áàéâàë àðüñàíä õºíãºí õ¿ðýëö¿¿ëæ ÷àãíàõûã

ýðìýëç. Ýíý ¿åä ÷àãíóóðûí ñàðüñ (ìåìáðàí) äàìæèõ íàì àâèàã ø¿¿æ, ºíäºð àâèàã èë¿¿ òîäðóóëñàíààð èëð¿¿ëýõ áîëîìæ ñàéæèðäàã (òîäðóóëáàë: ãîë ñóäàñíû õàâõëàãàãààð öóñ ñººð㺺 õàÿõ). Àíõààð: Àðüñ áîë äóó àâèàíû ¿ëýìæ ñàéí ø¿¿ëò¿¿ð þì.

Àëèâàà øóóãèàíû øèíæ òºðõ, òîäðîõ õóãàöàà, òîä ñîíñîãäîõ á¿ñ, ýð÷èì, áîëîí äàìæèëò, ò¿¿í÷ëýí à÷ààëàëä ºãºõ ººð÷ëºëòèéã òîäðóóë.

Õýðâýý ýðãýëçýý òºðâºë, àâèàã øèíæèõèéí ºìíº Ç¿ðõíèé ÷àíä àâèàíû øèíæèëãýý õèé.

Øèíæ òºðõ áà òîäðîõ õóãàöàà

Öóñ õàÿëò-àãøèëòûí øóóãèàí íü õîâäëûí äîòîîä äàðàëòààñ õàìààðàí øóóãèàíû õýëáýëçëèéí äàëàéö ààæèì èõñýõ áà ò¿¿í ë¿ãýý àäèë áóóðíà. Ýíý øóóãèàí íü õ¿¿õýä áîëîí õîâäëûí öóñ õººëò èõñýõ áàéäëûí ¿åä ¸ñ ìýò (òîäðóóëáàë: ç¿ðõíèé õýì ò¿ðãýñýõ, æèðýìñëýëò, ã.ì) àæèãëàãääàã. Ò¿¿í÷ëýí, ãîë ñóäàñíû íàðèéñàë áîëîí õàòóóðàë, óóøãèíû àðòåðèéí íàðèéñàë áîëîí áºãëºðøèëò êàðäèîìèîïàòè çýðýã ýìãýãèéí ¿åä àæèãëàãääàã. Àãøèëòûí íýëýíõ¿é øóóãèàí íü S2 õ¿ðòëýý æèãä äàëàéöòàéãààð ñîíñîãäîíî. Ýíý íü õî¸ð áîëîí ãóðâàí õàâòàñò õàâõëàãûí íàðèéñëûí ¿åä öóñ ñººð㺺 õàÿãäàõ (ñ¿¿ëèéí òîõèîëäîëä, S1 íü ñóëàðíà), ò¿¿í÷ëýí õîâäîë-õîîðîíäûí öîîðõîéí ¿åä àæèãëàãääàã. Õî¸ð õàâòàñò õàâõëàãà óðâàõ ¿åä àãøèëòûí õîæóó øóóãèàí ± àãøèëòûí çàâñðûí øóóãèàí ñîíñîãääîã. Ñóëðàëòûí ýðò ¿åèéí øóóãèàí íü ºíäºð äàëàéöòàé áºãººä ¿ðãýëæëýõ õóãàöàà íü áîãèíî áàéäàã òóë "÷èìýý àíèðã¿é íºõöºë”-ä ñóëðàëòûí ýõýíä ñîíñîíî. Ñóëðàëòûí ýðò ¿åèéí øóóãèàí íü ãîë ñóäàñíû õàâõëàãûí íàðèéñëûí ¿åä öóñ ñººð㺺 õàÿãäàõàä èëðýõ áà õàðèí óóøãèíû àðòåðèéí õàâõëàãûí íàðèéñëûí óëìààñ öóñ ñººð㺺 õàÿãäàõàä çàðèìäàà ñîíñîãääîã. Õýðâýý, óóøãèíû àðòåðèéí õàâõëàãûí íàðèéñëûí ¿åä öóñ ñººð㺺 õàÿãäàõ íü õî¸ð õàâòàñò õàâõëàãûí íàðèéñëààñ ¿¿ññýí óóøãèíû àðòåðèéí äàðàëò èõäýëòýýñ óëáààòàé áîë ñóëðàëòûí ýðò ¿åèéí øóóãèàí èëðýõ áà ¿¿íèéã "Graham Steel-èéí øóóãèàí” ãýæ íýðëýäýã. Ñóëðàëòûí äóíä ¿åèéí øóóãèàí íü íàì äàëàéöòàé áºãººä ¿ðãýëæèëñýí

øèíæòýé áàéäàã. Ýíý íü õî¸ð õàâòàñò õàâõëàãûí íàðèéñàë (ç¿ðõ òîëüòûí õýìíýëòýé õýäèé ÷ àãøèëòûí ºìíºõ ºðãºëòòýé) áîëîí õýðëýã (Carey Coombsèéí øóóãèàí:õî¸ð õàâòàñò õàâõëàãà çóçààðñàíààñ), ò¿¿÷ëýí ãîë ñóäàñíû õàâõëàãààð öóñ ñººð㺺 õàÿãäàõ (Austin Flint-èéí øóóãèàí: öóñ ñººð㺺 õàÿãäñàíààñ õî¸ð õàâòàñò õàâõëàãûí ºìíºä õàâõëààíä ÷è÷èðãýý ¿¿ñýõýýñ óëáààòàé) òîõèîëäîëä àæèãëàãääàã.

Øóóãèàíû ýð÷èì

Àãøèëòûí øóóãèàíûã ýð÷ìèéã íü õàðãàëçàí 1-6 çýðýã áîëãîæ àíãèëíà (xàéðöàãíààñ ëàâëàæ õàð). Õàðèí ñóëðàëòûí øóóãèàíû äàëàéö íàì ó÷ðààñ 1-4 çýðýã áîëãîäîã. Õýðâýý ç¿ðõ õ¿íä ãýìòñýí áîë øóóãèàíû ýð÷ìèéã èéí àíãèëàõ íü ó÷èð äóòàãäàëòàé òàë áèé. Òîäðóóëáàë: ãîë ñóäàñíû õàâõëàãûí õ¿íä íàðèéñàë áàéãàà áîë àãøèëòûí ýðò ¿åèéí øóóãèàí ñîíñîãääîãã¿é.

Øóóãèàí òîä ñîíñîãäîõ á¿ñ

Øóóãèàí òîä ñîíñîãäîõ á¿ñ íü ç¿ðõíèé îðîéí õýñýã áàéõ áîëîâ÷, õàâõëàãà ãýìòñýí õýñýãòýý èë¿¿ òîä ñîíñîãääîã. Òîäðóóëáàë, ãîë ñóäàñíû (áàðóóí õàâèðãà õîîðîíäûí 2 äóãààð çàâñàð) áîëîí óóøãèíû àðòåðèéí (ç¿¿í õàâèðãà õîîðîíäûí 2 äóãààð çàâñàð), ìºí ò¿¿í÷ëýí ãóðâàí õàâòàñò õàâõëàãûí (ºâ÷¿¿íèé ç¿¿í äîîä õýñýã) á¿ñýä òîä ñîíñîãäîíî.

Øóóãèàí äàìæèëò

Ãîë ñóäàñíû õàâõëàãûí íàðèéñëûí ¿åèéí öóñ õàÿëò-àãøèëòûí øóóãèàí íü ã¿ðýýíèé àðòåðèéí ÷èãëýëä ¸ñ ìýò äàìæäàã áîë, õî¸ð õàâòàñíû õàâõëàãààð öóñ ñººð㺺 õàÿõ ¿åä ñîíñîãäîõ àãøèëòûí íýëýíõ¿é øóóãèàí íü ñóãà ðóó äàìæíà.

À÷ààëàë ºãºõ

Õºäºë㺺í: ×àãíóóðò ç¿ðõèéã îéðòóóëàõ çîðèëãîîð ºâ÷òºíèéã õºäºëãºí áàéðëóóëæ øóóãèàíûã ñîíñîõûã ýðìýëç. Òîäðóóëáàë, ãîë ñóäàñíû õàâõëààíû íàðèéñëûí ¿åä ºöèéëãºæ, õàðèí õî¸ð õàâòàñò õàâõëàãûí íàðèéñëûí ¿åä ç¿¿í õàæóóãààð íü õàæóóëäóóëæ ÷àãíàõàä øóóãèàí òîäðîíî.

Àìüñãàë ãàðãàõàä ç¿ðõíèé ç¿¿í õýñãèéí öóñíû óðñãàë íýìýãäýõ òóë ç¿¿í õýñãèéí øóóãèàí òîäîðäîã áîë, àìüñãàë àâàõàä ò¿¿íèé ýñðýã íºëºº ãàðäàã. Õî¸ð õàâòàñò õàâõëàãà óðâàõ áîëîí áºãëºðøèëò êàðäèîìèîïàòèéí ¿åä Valsalva- èéí ñîðèë (äóóíû õºâ÷ õààãäñàí ¿åä àìüñãàëûã õ¿÷èëæ ãàðãàõ) – ç¿ðõýíä èðýõ âåíèéí öóñíû õýìæýý áóóðñàíààð õî¸ð õàâòàñò õàâõëàãààð öóñ ñººð㺺 õàÿõ áîëîí ãîë ñóäàñíû õàâëàãûí íàðèéñàë õºíãºâ÷ëºãääºã. Íàìõàí õ¿ì¿¿ñò

¸ñ ìýò ýñðýã íºëºº ãàðíà. Õî¸ð õàâòàñò õàâõëàãûûí íàðèéñëûí ¿åä õºäºë㺺íèé à÷ààëàë ºãºõºä øóóãèàí òîäðîíî.

Õàâõëàãûí áóñ øóóãèàí (÷èìýý) ¯íõýëöýãèéí ø¿ðãýëöýõ ÷èìýý ¿íõýëöýãèéí ¿ðýâñëèéí ¿åä ñîíñîãääîã. Ýíý íü ¿íõýëöýãèéí ¿ðýëòýýñ íýã ñåêóíäýä 600 õ¿ðòýë äàâòàãäàõ õýëáýëçýëòýé, ºíãºö ø¿ðãýëöñýí àâèà áºãººä ç¿ðõíèé àãøèëò áîëîí ñóëðàëòààð õÿçãààðëàãäàëã¿é ¿¿ñäýã. ¯ðãýëæèëñýí øóóãèàí íü ç¿ðõíèé ìº÷ëºãèéí òóðøèä ñîíñîãäîõ áà ýíý íü àðòåðèéí áèò¿¿ðýýã¿é öîðãî, àðòåðè-âåíèéí öîðãî áîëîí Valsalva-èéí ñèíóñ õóóðàõ ¿åä àæèãëàãääàã.

Õ¿¿õäýä òîõèîëäîõ ç¿ðõíèé øóóãèàíû òàëààð OHCS (õ.225)-îîñ ëàâëààðàé.

Зүрх чагнах